Author:
Abstract
Bu çalışmada kadın öğretmenlerin kariyer engelleri ile mesleklerine yabancılaşmaları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada kadın öğretmenlerin, sayı olarak erkek öğretmenlere yakın olmalarına karşın yönetsel kariyer basamaklarında üste çıkıldıkça sayılarının azalmasına yol açan nedenler, kariyer engelleri olarak alınmıştır. Araştırmada çalışma grubu Mersin ili merkez ilçelerindeki (Mezitli, Yenişehir, Toroslar ve Akdeniz) devlet okullarında görev yapan 728 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, İnandı’nın (2009) “Kadın Çalışanların Kariyer Engelleri Ölçeği” (KÇKEÖ) ve Elma'nın (2003) “İşe Yabancılaşma Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmada kadın öğretmenlerin kariyer engelleri ile mesleki yabancılaşmaları arasında doğrusal bir ilişkinin olduğu ve kariyer engellerinin düşük düzeyde de olsa mesleki yabancılaşmayı yordadığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, tüm kadın öğretmenlerin kariyer engellerinin varlığını kabul ettiğini göstermektedir. Kadın öğretmenlerin kariyer engelleri etki düzeylerine göre şöyle sıralanmaktadır; “ailevi engeller, toplumsal cinsiyet kalıp yargıları, kadınların kariyere bakış açısı, eğitim, çalışma saati, yaş, ekonomik nedenler ve medeni durumdan kaynaklı engeller, okul-çevre kaynaklı engeller”. Kadın öğretmenler en fazla aileden kaynaklı engellerden etkilenmektedirler. Bir başka ifadeyle, kadın öğretmenler kariyer sürecinde en fazla ailelerinden destek beklemektedirler. Diğer yandan toplumsal cinsiyet kalıp yargıları hala öğretmenlik mesleğinde etkili olmakta ve bu durum kadınların aleyhine sonuçlar doğurmaktadır.
Keywords
Abstract
In this study, the relationship between career barriers of women teachers and their alienation to the teaching is examined. Although the number of women teachers was close to the male teachers in the study, the reasons leading to the decrease of the number of women teachers in the administrational career steps were taken as career barriers. The study group consists of 728 teachers working in public schools in central districts (Mezitli, Yenişehir, Toroslar and Akdeniz) of Mersin. Data were collected through “Women Employees’ Career Barriers Scale” (WECBS) by İnandı (2009) and “Alienation Scale” (AS) by Elma (2003). It was revealed that there is linear relationship between women teachers’ career barriers and alienation, and also, career barriers have predictive power on alienation, though at low level. Research results show that all the women teachers accept the presence of career barriers. Women teachers’ career barriers are sorted according to their predictive power as “domestic barriers, social gender stereotypes, women’s viewpoint of career, education, working hours, age, economic reasons and marital status, and school-environment barriers”. Women teachers are most influenced by domestic barriers. In other words, women teachers are expecting the most support from their families during career development. On the other hand, social gender stereotypes are still influential in teaching profession, which brings about negative consequences for women.