Author :
Abstract
Following the proclamation of the Republic, historiography and history teaching became one of the main means of conveying identity while a new nation was being built. In particular, anthropological and archaeological studies focusing on the origins of the Turks became increasingly common. Such a constructive perspective on history teaching directly influenced textbooks. Using the textbooks’ capacity to address broad populations, helped raise historical consciousness and ultimately led to the ideological shaping of historical textbooks in all periods of the Republic. New history textbooks started to be used while the others were being removed depending on the fluctuating political situation due to domestic and foreign political developments. The present study analyzed high school (secondary education) history textbooks that have been used since the early years of the Republic to reveal such change and development. The sources of the study are mainly the Journal of Communiques of the Ministry of National Education of the Republic of Turkey, the decisions made in national education councils, and high school history curricula. The study employed the document review method to define categories according to the periods during which the history textbooks were used. Political tendencies and conceptions of history pertaining to the relevant periods were taken into account when developing the categorization, and we created tables to demonstrate when the history textbooks started and ceased to be used. Interpreting the data helped identify the reasons underlying why a single book was used in certain periods, whereas multiple history textbooks written by various authors and published by various publishing houses were used in some others. As the study results indicate, history textbooks have been an area of ideological struggle influenced by political tendencies and conceptions of history. The Turkish History Thesis, humanism, and Turkish–Islamic synthesis were found to influence the writing of history textbooks.
Keywords
Abstract
Following the proclamation of the Republic, historiography and history teaching became one of the main means of conveying identity while a new nation was being built. In particular, anthropological and archaeological studies focusing on the origins of the Turks became increasingly common. Such a constructive perspective on history teaching directly influenced textbooks. Using the textbooks’ capacity to address broad populations, helped raise historical consciousness and ultimately led to the ideological shaping of historical textbooks in all periods of the Republic. New history textbooks started to be used while the others were being removed depending on the fluctuating political situation due to domestic and foreign political developments. The present study analyzed high school (secondary education) history textbooks that have been used since the early years of the Republic to reveal such change and development. The sources of the study are mainly the Journal of Communiques of the Ministry of National Education of the Republic of Turkey, the decisions made in national education councils, and high school history curricula. The study employed the document review method to define categories according to the periods during which the history textbooks were used. Political tendencies and conceptions of history pertaining to the relevant periods were taken into account when developing the categorization, and we created tables to demonstrate when the history textbooks started and ceased to be used. Interpreting the data helped identify the reasons underlying why a single book was used in certain periods, whereas multiple history textbooks written by various authors and published by various publishing houses were used in some others. As the study results indicate, history textbooks have been an area of ideological struggle influenced by political tendencies and conceptions of history. The Turkish History Thesis, humanism, and Turkish–Islamic synthesis were found to influence the writing of history textbooks.
Keywords
- Aktın, K.(2005). 1930-1950 dönemi ortaöğretim tarih ders kitaplarında tarihçilik anlayışı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
- Aslan, E.(2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), 215-231.
- Aslan, E.(2008). Devrim tarihi ders kitapları. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca sempozyumu. (S. Özbaran Yay. Haz.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Avcıoğlu, D.(1995). Türklerin tarihi birinci kitap. İstanbul: Tekin Yayınevi.
- Aydın, İ.(1997). Türkiye’de ders kitapları ve tarih ders programı(Ön rapor). Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
- Behar, B.E.(2008). Tarih öğretiminde “Türk dünyası”. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca Sempozyumu. (Yay. Haz. S. Özbaran). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Copeaux, E.(2006). Türk tarih tezinden Türk-İslam sentezine. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Doğan, N.(1994). Ders kitapları ve sosyalleşme. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- Ergün, M.(1982). Atatürk devri Türk eğitimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları.
- Ersanlı B.(2015). İktidar ve tarih. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Güler, A.(2004). Türk eğitim politikalarının tarihsel süreci. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
- Güngör, E.(1982). Dünden, bugüne tarih-kültür-milliyetçilik. Ankara: Mayaş Yayınları.
- Güvenç, B., Şaylan, G., Tekeli, İ.,Turan, Ş.(1991). Türk-İslam sentezi. İstanbul: Sarmal Yayınevi.
- Hacıibrahimoğlu, I. Ç.(2012). Cumhuriyet ve hümanizma algısı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- İnal, K.(1996). Eğitimde ideolojik boyut. Ankara: Doruk Yayımcılık.
- Kabapınar, Y.(2008). Kredili sistem ve lise tarih kitapları. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca sempozyumu. Yay. Haz. Salih Özbaran. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Karasar, N.(2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Mayring, P.(2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş.(A. Gümüş-M.S.Durgun, Çev.). Ankara: Bilgesu yayıncılık.
- Neuman, C.K.(2008). Tarihin yararı ve zararı olarak türk kimliği: Bir akademik deneme. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca sempozyumu. (S. Özbaran Yay. Haz.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Parlak, İ.(2005). Kemalist ideolojide eğitim. Ankara: Turhan Kitabevi.
- Sezen, Y.(1997). Hümanizm ve Atatürk devrimleri. İstanbul: Ayışığı Kitapları.
- Şimşek, A., Yazıcı, F.(2013). Türkiye’de tarih öğretiminin dünü, bugünü. TYB. Akademi, Dil, Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 9-32.
- T. C. Maarif Vekilliği(1991). Birinci maarif şûrası 17-29 Temmuz 1939. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- T. C. Maarif Vekilliği(1991). İkinci maarif şûrası 157-21 Şubat 1943. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- T. C. Milli Eğitim Bakanlığı(1991). Dördüncü milli eğitim şûrası 22-31 Ağustos 1949. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı(1975). Dokuzuncu milli eğitim şûrası 24 Haziran-4 Temmuz 1974. İstanbul: Milli Eğitim
- T. C. Milli Eğitim Bakanlığı(1982). Onbirinci milli eğitim şûrası 8-11 Haziran 1982. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T. C. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı(1989). XII. milli eğitim şûrası 18-22 Temmuz 1988. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı(1993). Ondördüncü milli eğitim şurası 27-29 Eylül 1993. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Vekaleti. (1952). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Maarif Vekaleti.(1956). Lise müfredat programı. Ankara: Maarif Basımevi.
- Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekaleti.(1960). Lise müfredat programı. Ankara: Maarif Basımevi.
- Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı.(1970). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı.(1973). Lise müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı.(1976). Lise programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1983). Lise ve dengi okullar tarih-coğrafya programları. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1993). Tarih 1-2 programları. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(2007). Ortaöğretim 9. sınıf tarih dersi programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(2011). Ortaöğretim 10. sınıf tarih dersi öğretim programı ve 10. sınıf seçmeli tarih dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(2011). Ortaöğretim 11. sınıf tarih dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(2012). Ortaöğretim çağdaş Türk ve dünya tarihi dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(2012). Ortaöğretim Türkiye cumhuriyeti inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı. Ankara.
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1945). Tebliğler dergisi, 8(344).
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1946). Tebliğler dergisi, 9( 397).
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1947). Tebliğler dergisi, 10(450).
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1950). Tebliğler dergisi, 13(605-606).
- T.C. Milli Eğitim Vekaleti.(1953). Tebliğler dergisi, 16(746).
- T.C. Maarif Vekaleti.(1954). Tebliğler dergisi, 17(799).
- T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.(1963). Tebliğler dergisi, 26( 1254).
- T.C. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı.(1984). Tebliğler dergisi, 47(2163).
- Tekeli, İ.(2011). Birlikte yazılan ve öğrenilen bir tarihe doğru. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Tekeli, İ.(2008). Küreselleşen dünyada tarih öğretiminin amaçları ne olabilir?. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca sempozyumu. ( S. Özbaran Yay. Haz.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Tekeli, İ.(1998). Tarihyazımı üzerine düşünmek. Ankara: Dost Kitabevi.
- Timuroğlu, V.(1991).Türk-İslam sentezi. Ankara: Başak Yayınları.
- Tunçay, M.(2015). Türkiye Cumhuriyeti’nde tek-parti yönetiminin kurulması (1923-1931). İstanbul: Tarih Vakfı.
- Türk Dil Kurumu.(1976). Ismarlama ders kitapları üzerine rapor. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türk Edebiyat Cemiyeti.(1977). Dil kurumunun ders kitapları hakkındaki iddialarına verilen karşılıklar cevap. İstanbul: Ören Basımevi.
- Üstel, F.(2004). Makbul vatandaşın peşinde: II. Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Pingel, F.(2004). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi UNESCO. İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
- Vurgun, A.(2016). Milli tarih nedir? İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Yıldırım, R.(2008). Tarih ders kitaplarında Anadolu uygarlıkları. Tarih öğretimi ve ders kitapları 1994 Buca sempozyumu. (S. Özbaran Yay. Haz.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Yıldırım, A., Şimşek, H.(2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yıldırım, T.(2016). Tarih ders kitaplarında kimlik söylemi. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Yıldırım, T.(2014). Meşrutiyet’ten günümüze tarih ders kitaplarında türk kimliğinin inşası. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. Yücel, H.Â.(1994). Türkiye’de orta öğretim. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı.