Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı sözlü ve yerel tarih çalışmalarıyla meşgul olan bir grup sosyal bilgiler öğretmen adayının tarih yapmakla ilgili deneyimlerini, tarihsel anlamalarını, görüş ve bakış açılarını derinlemesine ve çok boyutlu olarak ortaya koymaktır. Araştırma durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu “kolay ulaşılabilir durum örneklemesi” ve “ölçüt örneklem” ile belirlenen on öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, farklı konuları çalışan dörderli ve altışarlı homojen iki ayrı grupla gerçekleştirilen odak grup görüşmeleri yoluyla ve gözlemci günlükleri ile toplanmıştır. Görüşmeden elde edilen veriler içerik analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, sözlü tarih çalışmalarının sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bir tarihçi gibi düşünme ve çalışma becerileri kazanmalarına önemli katkılar sağladığını ortaya koymuştur. Aynı zamanda sözlü tarih çalışmalarının öğretmen adaylarının araştırmaya konu olan insanlarla empatik bir bağ geliştirmelerine, tarihsel bilgilerinin, genel kültürlerinin ve yerel tarihe olan ilgi ve meraklarının artmasına da olumlu yönde katkı sağladığı bulunmuştur.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to thoroughly and multi-dimensionally examine the experiences, historical understandings, views, and opinions of a group of social studies teacher candidates regarding the subject of making history. This study was conducted as a case study design. The sample of this study consisted of ten teacher candidates selected using convenient sampling and purposive sampling. The data were collected from the focus group interviews conducted with two homogenous groups and observer journal. The data were analyzed using content analysis technique. Findings of the current research revealed that oral history studies made significant contributions providing social studies teacher candidates with the skill of thinking and working like a historian. It was also found out that oral history studies helped teacher candidates develop an empathetic bond with people who are research subjects, and improved their historical knowledge, general culture and their interest in local history.
Keywords
- Akbaba, B. ve Kılcan, B. (2012). Sözlü tarih çalışmalarına yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(1), 1-10.
- Akçalı-Avcı, A. ve Aslan, E. (2012). Tarih eğitiminin iyileştirilmesi yolunda alternatif bir yöntem: Sözlü tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 669-688.
- Aktın, K. (2016). Sosyal bilgiler derslerinde tarih konularının öğretimi. D. Dilek, (Ed.), Sosyal bilgiler eğitimi, (s. 91-120). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Al-Rabaani, A. H. (2015). Views of Omani social studies teachers about using oral history in the classroom. Asian Social Science, 11(22), 58-66. doi:10.5539/ass.v11n22p58.
- Anderson, S., & Hamilton, A. (2016). The theory and practice of 21st century pedagogies in the oral history classroom. Oral History Education, 142-149. Retrieved on 12 October 2016 from https://www.policyalternatives.ca/sites/default/files/uploads/publications/National%20Office/2016/02/ osos122_oralhistory.pdf. .
- Arslan, Y. (2013). Sözlü tarihin ortaöğretim öğrencileri üzerindeki yansımaları (Tunceli Merkez Örneği). Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2(1), 1-29.
- Bilge-Zafer, A. (2016, Eylül). Sözlü tarih yönteminin uygulanması ve yöntemin tarihçilik, tarih eğitim öğretimi açısından önemi. 4. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, Muğla. 1.1.2017 tarihinde http://ishe2016.mu.edu.tr/Belgeler/25/25/bildiritammetin.pdf.adresinden erişilmiştir.
- Boyd, D. A., Fernheimer, J. W., & Dixon, R. (2015). Indexing as engaging oral history research: Using OHMS to “Compose History” in the writing classroom. Oral History Review, 42(2), 352-367. doi:10.1093/ohr/ohv053.
- Busby, R. S. (2011). Learning through Doing: Preserviceteacher training in historical inquiry through oral history projects, The Oral History Review, 1-10. doi: 10.1093/ohr/ohr048.
- Brooks, R., Aris, M., & Perry, I. (1993). The effective teaching of history. London: Longman.
- Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. (B. Can ve A. Yalçınkaya, Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. (Eserin orijinal basım tarihi, 1994 )
- Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education. London/New York: Routledge Taylor & Francis Group.
- Cooper, H. (2016). Kanıta dayalı tarihsel kurgu yazma. D. Dilek, (Ed.), Sosyal bilgiler eğitimi (s.121-133). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Çokluk, Ö., Yılmaz, K. ve Oğuz, E. (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107.
- Danacıoğlu, E. (2009). Geçmişin izleri: Yanıbaşımızdaki tarih için bir kılavuz, İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
- Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde öğrenci merkezli yaklaşımlar. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Demircioğlu, E. (2016). Teacher candidates’ attitudes to using oral history in history education. Journal of Education and Training Studies, 4(6), 184-191. doi: 10.11114/jets.v4i6.1405.
- Dilek, D. ve Alabaş, R. (2014). Tarihsel imgelem. M. Safran, (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri (s.125-131). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Dilek, G. (2016). A Study of oral and local history on sportswomen with 5th grade students. Eurasian Journal of Educational Research, 16(63), 89-114.
- Dilek, G. ve Işık, H. (2014). Kadınların özyaşam öykülerinde kadınlık ve öğretmenlik kimliklerinin kuruluşu: Emekli kadın öğretmenlerle mikro düzlemde bir sözlü tarih çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(3), 1165-1186.
- Dilek, G., & Dilek, D. (2015). Oral history approaches in history teaching in Turkey. In I. Nakou and A. Gazi (Eds.), Oral history in museums and education (pp. 241-251). Athens: Nissos. [Greek edition]
- Dutt-Doner, K. M., Allen, S., & Campanaro, K. (2016). Understanding the impact of using oral histories in the classroom. The Social Studies, 107(6), 257-265. doi: 10.1080/00377996.2016.1221792.
- Forrest, J., & Jackson, E. (1990). Get real: Empowering the students through oral history. The Oral History Review, 18(1), 29-44.
- Gazel, A. A. (2015). Tarih öğretiminde sözlü tarih kullanımı. M. Demirel. (Ed.), Tarih öğretim yöntemleri. (s. 109- 116). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Güçlü, M. (2013). Eğitim tarihi araştırmalarında sözlü tarih uygulaması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 100-113.
- Hansen, B. G. (2014). Oral history project: Lithuanian students study the past to gain skills for the future, International Journal of Education, 6(3), 216-228. doi: 10.5296/ije.v6i3.6229.
- Kabapınar, Y. ve Kaya, M. (2013). Sözlü tarihe ilişkin bir uygulama olarak geçmişte ve günümüzde düğünler: Küçük tarihçiler/öğrenciler tarih yazıyor. Toplumsal Tarih, 236, 64-70.
- Kabapınar, Y. ve İncegül, S. (2016). Değişim ve süreklilik bağlamında oyun ve oyuncağa bakmak: Bir sözlü tarih çalışması. Turkish History Education Journal, 5(1), 74-96.
- Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
- Kaya, M. (2013). Sosyal bilgiler dersinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sözlü tarih: Amaç, içerik, uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Kumru, G. (2009). Tarih öğretimi açısından sözlü tarih yazımı: Karaca Ahmet Dergahı örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Kurtdede-Fidan, N. (2017). Sosyal bilgiler dersinde sözlü tarih yöntemi kullanımına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 269-282.
- Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009a). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB Yayınları.
- Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2009b). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4-5. sınıflar öğretim programı. Ankara: MEB
- Neyzi, L. (2004). “Ben Kimim” Türkiye’de sözlü tarih, kimlik ve öznellik. İstanbul: İletişim Yayınları.
- İncegül, S. (2010). Sosyal bilgiler dersinde örnek bir sözlü tarih uygulaması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Oral History Association. (2012). Resources — Oral history: Retrived on 1 April 2017, from http://www.oralhistory. org/about/do-oral-history/
- Özçelik, İ. (2016). Sözlü tarih ve tarih öğretiminde kullanımı. 4. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı, Muğla. 01 Ocak 2017 tarihinde http://ishe2016.mu.edu.tr/Belgeler/25/25/ adresinden erişilmiştir.
- Paker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Seggie ve Y. Bayyurt. (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (s.119-134). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Safran, M. ve Ata, B. (1998). Okul dışı tarih öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 87-94.
- Sarı, İ. (2007). Sosyal bilgiler öğretiminde sözlü tarih etkinliklerinin öğrenci başarı ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Sliwa, M. (2013). Learning to listen: an organizational researcher's reflections on ‘doing oral history’. Management & Organizational History, 8(2), 185-196. doi: 10.1080/17449359.2013.778448.
- Teobald, J. (2013). Feminist oral history and the victorian domestic violence services movement. Australian Feminist Studies, 28(78), 364–374. doi: 10.1080/08164649.2013.858654.
- Thompson, P. (1999). Geçmişin sesi (sözlü tarih kuram). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Uygun, S. (2011). Türkiye'de sözlü tarih araştırmaları ve öğretmen eğitiminde sözlü tarih yönteminin kullanımı. Journal of Academic Studies, 3(50), 95-112.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
