Author :
Abstract
Bu araştırma kapsamında Kabul ve Kararlılık Terapisi temelli geliştirilen psikoeğitim programının bireylerin sosyal medya bozukluğu/bağımlılığı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılı Ağrı ili farkı liselerde eğitim öğren gönüllü bireyler arasından yansız atamayla belirlenmiştir. Katılımcıların belirlenmesinde Sosyal Medya Bozukluğu ölçeği kullanılmış ve ölçekten en yüksek puanı alan katılımcılarla görüşme yapıldıktan sonra araştırmaya gönüllü olan katılımcılar arasından kura yöntemiyle araştırma gruplarına (deney n = 14, kontrol n= 14) şeçkisiz atama yapılmıştır. Araştırma kapsamında deney grubuna Kabul ve Kararlılık Terapisi temelli haftada bir gün 80-90 dakikalık oturumlardan oluşan psiko-eğitim programı uygulamış ve kontrol grubunda yer alan katılımcılara ise herhangi bir işlem uygulanmamıştır. Araştırmada 2x3’lük (deney/kontrol grupları X ön-test/son-test/izleme testi) split plot desen kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak van den Eijnden, Lemmens ve Valkenburg (2016) tarafından geliştirilen Savcı, Ercengiz ve Aysan (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği (Oturum çalışmaları başlamadan 1 hafta önce oturum çalışmaları sona erdikten hemen sonra ve oturum çalışmalarının bitiminden 3 ay sonra uygulanmıştır) ve araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu (KBF) uygulanmıştır. Bu ölçümlerden elde edilen verilerin analizinde, ölçüm ve gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek için, tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümler için iki faktörlü varyans analizi tekniği kullanılmıştır. Üç ölçümden (öntest-sontest ve izleme) elde edilen veriler SPSS 17 paket programıyla analiz edilmiş ve anlamlılık düzeyi olarak .05 alınmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; Müdahale*zaman etkisinin Sosyal Medya Bozukluğu üzerinde anlamlı olduğu belirlenmiştir. Sosyal medya bozukluğunda gruplar arasında oluşan farklılaşmanın kaynağının belirlenmesi amacıyla Bonferonni uyumlu çoklu karşılaştırma testi ve varyans analizinden yararlanılmıştır. Edinilen bulgulara göre Kabul ve Kararlılık Terapisi yönelimli psikoeğitim programının bireylerin sosyal medya bozukluğu/bağımlılığı üzerinde anlamlı düzeyde düşüşler oluşturduğu ve bu düşüşün izleme testinde de devam ettiği belirlenmiştir. Araştırma kapsamında edinilen bulgular tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
In this research, the effect of the psychoeducation program based on the ACT on the social media disorder/addiction of the individuals is examined. A sample of the study 2017-2018 Academic year In the province of Ağrı province, education was determined by voluntary assignment among volunteer individuals. The Social Media Disorder scale was used to identify the participants and after the interview with the participants with the highest score, the participants were voluntarily assigned to the research groups by lottery method (experiment n = 14, control n = 14). The split-plot pattern was used in the study 2x3 (experimental / control groups X pre-test / post-test / follow-up test). The Social Media Disability Scale (adapted by the prosecutor, Savcı, Ercengiz and Aysan (2017) developed by van den Eijnden, Lemmens and Valkenburg (2016) as a means of collecting data in the survey was used for the Social Media Disability Questionnaire and the Personal Information Form developed by the researcher (PIF) was applied. According to the findings obtained from the research; The intervention * time effect was determined to be significant in Social Media Disorder. Bonferroni compatible multiple comparison tests and variance analysis were used to determine the source of variation between groups in social disorder. According to the findings ACT-oriented social disorder of individuals psychoeducation programs / significant decreases in addiction on the form and it was determined that this decline continued in the monitoring test. Findings obtained within the scope of the research were discussed and suggested.
Keywords
- Arık, A. (1998). Psikolojide bilimsel yöntem, İstanbul: Çantay Kitabevi.
- Binglan, A. and Hayes, S. C. (1996). Should the behavioral sciences become more pragmatic? The case for functional contextualism in research on human behavior. Applied and Preventive Psychology: Current Scientific Perspectives, 5, 47- 57.
- Bricker, J. B., Copeland, W., Mull, K. E., Zeng, E. Y., Watson, N. L., Akioka, K. J. and Heffner, J. L. (2017). Single-arm trial of the second version of an acceptance and commitment therapy smartphone application for smoking. Drug and Alcohol Dependence, 170, 37-42.
- Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
- Correa, T., Bachmann, I., Hinsley, A. W. and Gil de Zúñiga, H. (2013). Personality and social media use. In E. Li, S. Loh, C. Evans, and F. Lorenzi (Eds.), Organizations and social networks: Utilizing social media to engage consumers (41–61). Hershey, PA: IGI Global. doi:10.4018/978-1-4666-4026-9.ch003.
- Crosby, J. M. and Twohig, M. P. (2016). acceptance and commitment therapy for problematic ınternet pornography use: a randomized trial. Behavior Therapy, 47(3), 355-366.
- DeLucia-Waack, J. L. (2006). Leading psychoeducational groups for children and adolescents. United Kingdom: Sage Publications. emerging adults. Journal of Affective Disorders, 207, 163-166.
- Fisher, W. A. and Barak A. (2001). Internet pornography: A social psychological perspective on Internet sexuality. Journal of Sex Research, 38(4), 5–20.
- Gifford, E. V., Kohlenberg, B. S., Hayes, S. C., Pierson, H. M., Piasecki, M. P., Antonuccio, D. O. and Palm, K. M. (2011). Does Acceptance and Relationship Focused Behavior Therapy Contribute to Bupropion Outcomes? A Randomized Controlled Trial of Functional Analytic Psychotherapy and Acceptance and Commitment Therapy for Smoking Cessation. Behavior Therapy, 42(4), 700-715.
- Google Play. Android uygulamaları kategorisinde en popüler ücretsiz uygulamalar. https://play.google.com/store/apps/top?hl=tr. Mart-2017; Erişim tarihi: 14.02. 2018.
- Griffiths, M. and Szabo, A. (2013). Is excessive online usage a function of medium or activity? An empirical pilot study. Journal of behavioral addictions, 3(1), 74-77.
- Harris., R.(2009). ACT’yi Kolay Öğrenmek, (Çev. Hasan Turan Karatepe, 2016) İstanbul: Literal Yayıncılık.
- Hayes, S. C. (1993). Analytic goals and the varieties of scientific contextualism. In S. Hayes, L. J. Hayes, S.C., Reese, W., Sarbin, T. R. (Eds.), Varieties of scientific contextualism (11–27). Reno, NV: Context Press.
- Hayes, S. C. (2004). Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavior therapy. Behavior Therapy, 35, 639-665.
- Hayes, S. C. and Gregg, J. (2001). Functional contextualism and the self. In J.C. Muran (Ed.), Selfrelations in the psychotherapy process. Washington: APA.
- Hayes, S. C. and Strosahl, K. D. (2004). A practical guide to Acceptance and Commitment Therapy. New York: Springer-Verlag.
- Hayes, S. C., Barnes-Holmes, D. and Roche, B. (2001). Relational Frame Theory: A Post-Skinnerian account of human language and cognition. New York: Plenu Press.
- Hayes, S. C., Follette, V. M. and Linehan, M. M. (2004). Mindfulness and acceptance: Expanding the cognitive- behavioral tradition. New York: Guilford Press.
- Hayes, S. C., Luoma, J., Bond, F., Masuda, A. and Lillis, J. (2006). Acceptance and Commitment Therapy: Model, processes, and outcomes. Behaviour Research and Therapy, 44, 1–25.
- Hayes, S. C., Strosahl, K. D. and Wilson, K. G.(2003). Acceptance and commitment therapy: An experiential approach to behavior change. New York: Guilford Press.
- Kaplan, A. M. and Haenlein, M. (2010) Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59–68
- Karaman, K. M. and Kurtoğlu, M. (2009). Öğretmen adaylarının internet bağımlılığı hakkındaki görüşleri. XI. Akademik Bilişim Konferansı (AB09), 11-13 Şubat 2009. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi.
- Kemp S. Digital in 2017. http://wearesocial.com/blog/2017/01/digital-in-2017-global-overview. Erişim tarihi: 16.02.2018
- Kishita, N., Muto, T., Ohtsuki, T. and Barnes-Holmes, D. (2014). Measuring the effect of cognitive defusion using the Implicit Relational Assessment Procedure: An experimental analysis with a highly socially anxious sample. Journal of Contextual Behavioral Science, 3, 8-15.
- Marlatt, G.A., Baer, J.S., Donovan., D.M and Kivlahan, D.R. (1988). Addictive behaviors: Etiology and treatment. Annual Review of Psychology, 39, 223-252.
- Maxwell, J. A. (1992). Understanding and validity in qualitative research. Harvard Educational Review, 62(3), 279-300.
- Nastally, B. L. and Dixon, M. R. (2012). The effect of a brief acceptance and commitment therapy (ACT) intervention on the near miss effect in problem gamblers. The Psychological Record, 62, 677–690.
- Savcı, M., Ercengiz, M. and Aysan, F. (2017). Sosyal Medya Bozukluğu Ölçeği’nin ergenlerde Türkçe uyarlaması. Arch Neuropsychiatry,54(3).DOI: 10.5152/npa.2017.19285.
- Shaffer, H.J., Hall, M.N and Bilt, J.V. (2000). Computer addiction: A critical consideration. American Journal of Orthopsychiatry, 70, 162–168.
- Twohig, M.P. and Crosby, J.M. (2010), Acceptance and commitment therapy as a treatment for problematic internet pornography viewing. Behavior Therapy, 41, 285-295.
- Van den Eijnden, R.J.J.M, Lemmens, J.S and Valkenburg P.M. (2016). The Social Media Disorder Scale. Comput Human Behavior, 61,478-487. [CrossRef]
- Vannucci, A., Flannery, K. M. and Ohannessian, C. M. (2017). Social media use and anxiety in in emerging adults. Journal of Affective Disorders, 207, 163-166. DOI: 10.1016/j.jad.2016.08.040.
