Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı liselerde öğrenim gören onuncu sınıf öğrencilerin tarihi mekâna yönelik tutumlarını ölçmeye dönük ölçme aracı geliştirmektir. Yirmi dört maddeden oluşan ölçeğin nihai formu Adana il merkezinde eğitim-öğretim gören üç lisede öğrenim gören üç yüz elli bir onuncu sınıf öğrencisi üzerinde uygulanmıştır. Öğrencilerden yüz seksen biri kız, yüz yetmişi erkektir. Elde edilen veriler üzerinden ölçeğin geçerliğine ilişkin bilgi elde edebilmek için döndürülmüş temel bileşenler analizi kullanılmıştır. Bu analiz sonucunda ölçeğin dört alt faktörlü bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Bunlar araştırmacılar tarafından “tarihi mekâna değer verme, tarihi mekâna merak/özel ilgi, tarihi mekâna duyarsızlık, tarihi mekâna yönelik farkındalık” olarak adlandırılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliğini ortaya koymak amacıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda ölçeğin güvenilirlik katsayısı (Cronbach Alfa) .85 olarak bulunmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda kök ortalama kare yaklaşım hatası (RMSEA) 0.068; standardize edilmiş kök ortalama kare artık (RMR) 0.073; uyum iyiliği indeksi (GFI) 0.87; düzeltilmiş uyum iyiliği indeksi (AGFI) 0.84; normlanmış uyum indeksi (NFI) 0.91; karşılaştırmalı uyum indeksi (CFI) 0.95; normlanmamış uyum indeksi (NNFI) 0.96 olarak saptanmıştır. Sonuç olarak sınıf lise öğrencilerine yönelik olarak hazırlanan tarihi mekâna yönelik tutum ölçeğinin, lise onuncu sınıf öğrencilerinin tarihi mekâna yönelik olumlu ve olumsuz tutumlarını belirlemek amacıyla kullanılabileceğini söylemek mümkündür.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to develop a scale tool to measure the attitude of the tenth-grade students in high school towards a historical place. The final form of the scale, consisting of twenty-four items, was applied to three hundred and fifty tenth-grade students in three high schools in Adana city center. One hundred eighty-one of these students were girls whereas one hundred seventy of them were boys. The rotated principal component analysis was used to get information on the validity of the scale through the obtained data. The result of this analysis showed that the scale had a structure with four sub-factors. These sub-factors were called by researchers as "valuing historical places, curiosity towards/special interest in historical places, indifference to historical places, awareness of historical places". An exploratory factor analysis was conducted to reveal the construct validity of the scale. As a result of the analysis, the reliability coefficient of the scale (Cronbach Alfa) turned out to be .85.As a result of the confirmatory factor analysis, root mean square error approach (RMSEA) was detected as 0.068; standardized root mean square residual (RMR) as 0.073; goodness of fit index (GFI) as 0.87; adjusted goodness of fit index (AGFI) as 0.84; normed fit index (NFI) as 0.91; comparative fit index (CFI) as 0.95 and non-normed fit index (NNFI) as 0.96. Consequently, it is possible to say that the attitude scale towards the historical place designed for the tenth-grade high school students can be used to determine the positive and negative attitudes of the tenth grade students towards historical places.
Keywords
- Ata, B. (2002). Müzelerle ve tarihî mekânlarla tarih öğretimi: Tarih öğretmenlerinin müze eğitimine ilişkin görüşleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Aziz, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri (7. Basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
- Cheshmehzangi, A. ; Heat, T. (2012). Urban identities: Influences on socio-environmental values and spatial inter-relations, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 36, 253 – 264. Erişim adresi: https://ac.elscdn.com/S1877042812004958/1-s2.0-S1877042812004958-main.pdf?_tid=2a6756a9-c4b2-468f-b1d5bea0eeb7f436&acdnat=1526469507_7d062f278ff4af385de756af7a36dde3.
- Deniş, H.; Genç, H.; Demirkaya, H. (2008). Milli parka yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 95-107. Erişim adresi: http://gefad.gazi.edu.tr/article/view/ 5000078587/5000072808.
- Falk, J. H. ve Dierking, L. D. (2000). Learning from museums: Visitor experiences and the making of meaning. Walnut Creek: Alta Mira Press. Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books? hl=tr&lr=&id=YBaGR72qbcC&oi=fnd&pg=PR5&dq=Falk,+J.+H.,+%26+Dierking,+L.+D.+(2000).+Learnin g+from+museums:+Visitor+experiences+and+the+making+of+meaning.+Walnut+Creek:+Alta+Mira+Pr ess&ots=23mUmL4FPj&sig=lhPMRDj7pd6W39LAEdQlJx20cJQ&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false.
- Gruenewald,D.A., Koppelman, N. ve Elam, A. (2007). Our places in history. Journal of Museum Education, 32 (3), 231-240. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10598650.2007.11510573.
- Hogg, M.A. ve Voughan, G. M. (2014). Sosyal psikoloji (7. Basım). Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Hutcheson, G. D. Ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist: an ıntroduction to generalized linear models. USA: Sage Publications.
- Kan, A. ve Akbaş, A. (2005). Lise öğrencilerinin kimya dersine yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 227-237. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr /download/article-file/161015.
- Kırıkçı, A.C.; Yılmaz, K. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının tarihi çevre eğitimine yönelik görüşleri. Marmara Coğrafya Dergisi, 35, 74-86. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/274968.
- Kline, R.B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling (3. Edition). New York: Guilford Press.
- Lim, M. (2010). Historical consideration of place: inviting multiple histories and narratives in place-based education. Cultural Studies of Science Education, 5, 899–909. Erişim adresi: https://link.springer.com/article/ 10.1007/s11422-010-9276-4.
- Meydan, A. ve Akkuş, A. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi ve coğrafi mekân uygulamalarının değerlendirilmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi. 4(13), 14-30. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim. gov.tr/ijoess/article/view/5000039448.
- Meydan, A. ve Akkuş, A. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde müze gezilerinin tarihi ve kültürel değerlerin kazandırılmasındaki önemi. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, 402-422. Erişim adresi: http://dspace.marmara.edu.tr/ bitstream/handle/11424/2755/5000007058-5000011252.
- Mohammad, N. M. N., Saruwono, M., Said, S.Y. ve Hariri, W.A.H.W. (2013). A sense of place within the landscape in cultural settings. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 105, 506-512. Erişim adresi: https://ac.els-cdn.com/S1877042813044297/1-s2.0-S1877042813044297-main.pdf?_tid=2bf1eb18-248943aa-a4f3-065ca412cad9&acdnat=1526469987_bc82e01434fa1bd90bf75438d8db9ca9.
- Myers, D. G. (2015). Sosyal psikoloji (10. Basım), Ankara: Nobel Yayınevi.
- Öner, G. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin okul dışı tarih öğretimi’ne ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Türkiye Tarih Araştırmaları Dergisi, 4(1), 89-121. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/164045.
- Öztürk, M. (2014). Mekânı algılama becerisi, Prof.Dr. Mustafa Safran(Ed.), Tarih Nasıl Öğretilir? Tarih Öğretmenleri İçin Özel Öğretim Yöntemleri (2. Baskı). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eğitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları, Ankara: Ekinoks Yayınları.
- Taylor, S. E., Peplau, L. A. ve Sears, D. O. (2015). Sosyal psikoloji (4. Baskı), Ankara: İmge Kitabevi.
- Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
- Ujang, N. (2012). Place attachment and continuity of urban place identity. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 49, 156 – 167. Erişim adresi: https://ac.els-cdn.com/S1877042812031102/1-s2.0S1877042812031102-main.pdf?_tid=544c9d41-deed-4d6a-9360264242827c29&acdnat=1526470052_d7e7 bb910566603b 4d31 0953 32b7bd89.
- Ujang, N. (2016). Affective perception of place: Attachment to Kuala Lumpur historical urban places, Open House International, 41(2), 95-101. Erişim adresi: https://web.a.ebscohost.com/abstract?direct=true& profile=ehost&scope=site&authtype=crawler&jrnl=01682601&AN=118358875&h=XAcpFYXU4PwNA8f hIVyubEyCAtPqLl9lAVtf9tEg%2fS%2bgHwb%2f2RBs8KJiMBjdyc3FyYCckNF4jR9fjcf6tmDoxg%3d%3 d&crl=c&resultNs=AdminWebAuth&resultLocal=ErrCrlNotAuth&crlhashurl=login.aspx%3fdirect%3 dtrue%26profile%3dehost%26scope%3dsite%26authtype%3dcrawler%26jrnl%3d01682601%26AN%3d 118358875.
- Üztemur, S., Dinç, E. ve Acun, İ. (2018a). Müzeler ve tarihi mekânlarda uygulanan etkinlikler aracılığıyla öğrencilerin sosyal bilgilere özgü becerilerin geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 294-324. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/460132.
- Üztemur, S., Dinç, E. ve Acun, İ. (2018b). Sosyal bilgiler öğretiminde müze ve tarihi mekân kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler algılarına etkisi: bir eylem araştırması. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi. 11(1), 135-168. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Servet_Ueztemur/publication /322702366_TheImpactof_Utilizing_Museums_and_Historic_Places_in_Grade_Seven_Social_Studies_ Teaching_on_Students'_Perceptions_of_Social_Studies_An_Action_Research_Sosyal_Bilgiler_Ogretim inde_Muze_ve_Tarihi_Meka/links/5a6a56c0a6fdcc2aedee0804/pdf.
- Yeşilbursa, C. C. (2006). Sosyal bilgiler dersinde tarihi yerleri kullanarak tarih konularının öğretimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Yeşilbursa, C. C. (2008). Sosyal bilgiler öğretiminde tarihi yerlerin kullanımı. TUBAR. 23, 209-222. Erişim adresi: file:///C:/Users/fadime/Downloads/5000072971-5000097691-1-PB.pdf.
- Yeşilbursa, C. C. (2013). Altıncı sınıf öğrencilerinin somut kültürel mirasa yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 405-420. Erişim adresi: http://www.kefdergi.com/pdf/21_2/21_2_1.pdf.
- Yeşilbursa, C. C. ve Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının müze eğitimine ilişkin öz-yeterlik inançları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 410-428. Erişim adresi: http://www.ijoess.com /Makaleler/1041725991_410-428%20cemil%20cahit%20ye%C5%9Filbursa.pdf.
- Yeşilbursa, C. C. (2015). Ortaokul öğrencilerinin tarihsel bilgi edinme kaynaklarına yönelik görüşleri. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 1-21. Erişim adresi: http://kefad2.ahievran.edu.tr/archieve/pdfler/Cilt16 Sayi2/ JKEF_16_2_2015_1-21.pdf.
