Author :
Abstract
Bu çalışma, okul öncesi çocukların tarihsel düşünme süreçlerinde imgelem becerilerini nasıl işe koştuklarını ve bu yolla geçmişi nasıl kurguladıklarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırma 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılının bahar döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu Sinop’ta bir merkez anaokulunda öğrenim gören beş ile altı yaş grubundaki on iki çocuktan oluşmuştur. Çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ve ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynakları çocukların kil ile modelledikleri ürünler, çocuklarla yapılan yapılandırılmamış görüşme kayıtları ve araştırmacının katılımcı gözlemci notlarından oluşmuştur. Kille yapılmış ürünler nitel araştırma yöntemi kapsamında Fines’in tarihsel imgeleme kategorisi temel alınarak, görüşme sonuçları ve katılımcı gözlemci notları ile desteklenerek araştırma soruları çerçevesinde betimsel olarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre çocukların geçmiş yaşamı temsil eden sosyo-kültürel unsurlar arasından en çok çatal, kaşık ve tabak gibi objeleri kille modelledikleri tespit edilmiştir. Çocukların modelledikleri bu ürünlerin genel olarak günlük yaşamlarında ve/ya da müzede gerçekleştirilen etkinlikler ile deneyimledikleri objeler olduğu belirlenmiştir. Çocukların bu objeleri hayali bir kurgu içerisinde, fantastik öğelerden ziyade dinamik imgelemlerini işe koşarak gerçek kullanım amaçlarına uygun, tarihsel bağlama uyumlu bir anlatı içerisinde sundukları görülmüştür. Fakat çocukların çok fazla deneyim sahibi olmadıkları bazı objeleri imgelerken kavram değiştirdikleri, bazı yönlerden tarihsel gerçeklikten uzaklaşıp anakronik düşünme sorunlarıyla karşılaştıları sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
This study was carried out to determine how pre-school children worked their imagination skills in historical thinking processes and how they constructed the past in this way. This qualitative study was designed as a case study. The research was conducted in the spring term of the school year of 2015-2016. The study group of the research consisted of twelve children in the age group of five and six studying in a kindergarten in central Sinop, Turkey. The participants of this study were selected using convenience and criterion sampling of purposive sampling method. The data of this study were derived from the products that children modeled with clay, unstructured interview records conducted with children and participant observer notes of the researcher. Within the scope of the qualitative research method, the clay products that formed the data of the research were analysed descriptively within the frame of research questions, based on Fines’s historical imagination category, and by being supported with interview results and participant observer notes. As for the results of the research, children were observed to model with clay such objects as forks, spoons, dishes, fewer cooking cauldrons, egg pans and egg the most from among sociocultural elements that represented the past. The products that children modelled with clay were objects which they experienced generally in their daily lives and/or during museum activities. It was evident that children present these objects in imaginary fiction, rather than fantastic elements, and present their dynamic imagery in a narrative context compatible with their real purpose. But it was observed that they detach themselves from historical reality in some ways and suffered problems of thinking anachronically by changing concepts when they were imagining some objects with which they did not have much experience.
Keywords
- Aktın, K. ve Dilek, G. (2014). Tarih/sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: ABD örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
- Aktın, K. (2016). A Semiotic analysis on the utilization of historical thinking skills in pre-school period. Educational Research and Reviews, 11(15), 1355-1366.
- Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-486. doi: 10.17860/mersinefd.336734
- Arnheim, R. (1974). Art and visual perception. a psychology of the creative eye. The New Version. Berkeley/ Los Angeles: University of California Press.
- Ata B. (1999). İngiltere’de Piaget ve Bruner’in görüşlerinin ilköğretimde tarih öğretimine yansıması üzerine bir araştırma. PAÜ Eğitim Fakültesi 6, 44-51.
- Ata, B. (1998). John Dewey ve Türkiye’de ilköğretimde tarih öğretimi (1923-1930). Atatürk’ün Cumhuriyet’in İlanından Sonraki Hedefleri Sempozyumu. İzmit: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Araştırma Merkezi. 4-6 Haziran 1998, 57-77.
- Barton, K. (2004). Research on students’ historical thinking and learning. Retrieved from http://www.historians.org/publications-and-directories/perspectives-on-history/october 2004/researchon-students-historical-thinking-and-learning.
- Blyth, J. (1989). History in primary schools. Philadelphia: Open University Press.
- Büyükbacak, O. (2008). Çocuk resimlerinde imgelerin yeri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Collingwood, R., G. (1996). Tarih tasarımı. (K. Dinçer, çev. ed.). Ankara: Gündoğan Yayınları.
- Cooper, H. ve Dilek, D. (2007). A comparative study on primary pupils' historical questioning processes in Turkey and England: empathic, critical and creative thinking. Educational Sciences: Theory & Practice, 7(2), 713-725.
- Coşkun-Keskin, S. ve Daysal Ersoy, D. (2012). Erken çocukluk döneminde sosyo-kültürel eğitime dair örnek bir çalışma: Mimar Sinan. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 117-130.
- Coşkun-Keskin, S. ve Kırtel, A. (2012). Erken çocukluk döneminde Türk kültürüne ait sanat örnekleri aracılığıyla sosyo-kültürel eğitim. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2), 32-51.
- Coşkun-Keskin, S. ve Kırtel, A. (2016). Erken çocukluk döneminde sosyo-kültürel eğitim: Osmanlı’da bir gün. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2),1469-1490.
- Cunningham, C. (2015). Imagination: Active in teaching and learning. Theses, Student Research, and Creative Activity:Department of Teaching, Learning and Teacher Education. 59. Retrieved from http://digitalcommons.unl.edu/teachlearnstudent/59.
- Dilek, D. ve Yapıcı, G. (2005). Öykülerle tarih öğretimi yaklaşımı. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi,18, 115-130.
- Dilek, D. (2007). Tarih derslerinde öğrenme ve düşünce gelişimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Dilek, D. (2009). Geçmişi imgelerle yeniden kurmak: İlköğretim düzeyinde tarihsel imgelem becerilerinin kullanımı üzerine ikonografik bir analiz. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 633-689.
- Dilek, D. ve Alabaş, R (2014). Öğrencilerde tarihsel düşünce gelişimi. M. Safran (Ed.), Tarih nasıl öğretilir? Tarih öğretmenleri için özel öğretim yöntemleri içinde (s.144-151). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
- Duckwort, J. (1971). Imagination in teaching history. Historical Association, 2(5), 49-52.
- Egan, K. (1982). Teaching history to young children. The Phi Delta Kappan, 63(7), 439-441.
- Egan, K. (2005). An imaginative approach to teaching. San Francisco: Jossey Bass.
- Fines, J. (2002). Imagination in history teaching. International Journal of Historical Learning, Teaching and Research, 2(2), 63-77.
- Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (3. Basım). (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu, çev. ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Graff , H. J. (1999). Teaching [and] historical understanding: Disciplining historical imagination with historical context. Interchange, 30(2), 143-169.
- Gür, İ. (2013). Mevcut varoluştan alternatif varoluşa dönüşüm sürecinde portmodern özne: İmge bilinci. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 5(9), 33-56.
- Gürkan, T. (1980). Bruner’in öğretim kuramı. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1-2), 207-222.
- Işıldak, R. S. (2007). First step in creation: Image and imagination. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 2(1), 64-69.
- Jenkins, K. (1997). Tarihi yeniden düşünmek. (B. Sina Şener, çev.). Ankara: Dost Kitapevi. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
- Klein, A. (1999). For parents particularly: looking backward, moving forward: History in the lives of children. Childhood Education, 76(1), 42-43, DOI: 10.1080/00094056.1999.10522070
- Lemisko, L. S. (2004). The historical imagination: Collingwood in the classroom. 38(2). Retrieved from https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1073911.pdf.
- Little, V. (1983). What is historical ımagination, Teaching History, 36, 27-32.
- Miles, M.B. and Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Nichol, J. (1996). Tarih öğretimi. M. Safran (Yay. Haz.). Ankara: Çarı Matbacılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1991).
- Öçalan, M. (2006). Çocuk algılamasında imgelerin önemi, eğitim bilimsel açıdan çocuk edebiyatında imge kullanımı Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi. Retrieved from http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/muharrem_ocalan_cocuk_imge.pdf. adresinden erişilmiştir.
- Öztürk, İ. H. (2011). Tarih öğretiminde anakronizm sorunu: sosyal bilgiler ve tarih ders kitaplarındaki kurgusal metinler üzerine bir inceleme. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 37-58.
- Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskı). (M. Bütün, S. B. Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi
- Peker, T. (2015). Durum çalışması. F. N. Segggie ve Y. Bayburt (Ed.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları içinde (s. 119-145). Ankara: Anı Yayınları
- Safran, M. ve Ata, B. (1998). Okul dışı tarih öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 87-94.
- Satre, J. P. (2006). İmgelem. İstanbul: İthaki Yayınları.
- Seefeldt, C., Castle, S. and Falconer, R.C. (2015). Okul öncesi/ilkokul çocukları için sosyal bilgiler öğretimi, (S. Coşkun Keskin, çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
- Sönmez, V. ve Alacapınar, F. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
- TDK (2018). İmge. Retrieved from http://www.tdk.gov.tr/index.php? option=com_gts&arama= gts&guid=TDK.GTS.5bce20bf65ed96.01294055 adresinden erişildi.
- Turgut, Y. (2009). Verilerin kaydedilmesi analizi, yorumlanması: Nicel ve nitel. A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 193-247). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ünal, F. ve Kalçık, C. (2016, Eylül). Tarihi dizilerde yansıtılan imgeler ve ortaokul öğrencilerinin tarihsel imgelem becerilerini kullanım durumunun analizi. IV. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu Bildiri Kitabı 1-3 Eylül 2016 içinde (250-263). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Zembat, R., Ünsal, F. Ö., Yazıcı, F., Kurtuluş Küçükoğlu, E., Yıldız, Ö. ve Tunçeli, H. İ. (2014). My own past: an example of famıly ınvolvement project applied to ımprove 48 – 54 months old chıldren’s perceptıon of the past. International Journal on New Trends in Education and their Implications (IJONTE), 5(1), 209218.
