Author :
Abstract
Toplumun okullardan birçok beklentisi bulunmaktadır. Bu beklentilerin belki de en önemlisi, okulda üretilen eğitim-öğretim hizmetlerinin nitelikli olmasıdır. Söz konusu beklentilerin istenilen nitelikte üretilmesi, bu hizmetleri üreten öğretmenlerin özellikleriyle doğrudan ilişkilidir. Öğretmenler, özel zamanlarından daha çok fedakârlık yapabilir, sorumluluk almakta gönüllü davranabilir ve iç huzuru önceleyebilirse, üretilen hizmetlerin beklentileri karşılama düzeyi yükselir. Araştırmanın amacı, öğretmenlerin özel zamanlarından neden daha az fedakârlık yaptıkları, neden daha az sorumluluk aldıkları ve neden iç huzuru daha az düşündüklerinin sebeplerini ve bu sorunlara ilişkin olası çözüm önerilerin neler olabileceğini ortaya koymaktır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) yaklaşımı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma verileri,yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizine tabi tutularak, temalar oluşturulmuştur. Araştırma sonunda ortaya çıkan bazı bulgular şu şekilde özetlenebilir. Genel olarak öğretmenlerin daha az sorumluluk almak istemelerinin, özel zamanlarından daha az fedakârlık yapmalarının ve iç huzuru daha az düşünmelerinin kendilerinden, yöneticilerden, okul iklimi ve kültüründen, eğitim sisteminden ve toplumun bakış açısından kaynaklanan nedenlerinin olduğu, öğretmenlerin daha çok sorumluluk almalarını, özel zamanlarından daha çok fedakârlık yapmalarını ve iç huzuru daha çok düşünmelerini sağlamaya ilişkin kendilerine, yöneticilere, okul kültürü ile iklimine ve eğitim sistemine dönük önerilere ilişkin bulgulara ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The society has many expectations from schools. The most important of all, maybe, is that the education and training services produced at school should be in such a quality. The fact that the abovementioned desired expectations can be produced is directly related to the characteristics of teachers. If teachers can make more commitments from their special times, act willingly to take responsibility and prioritize inner peace, the level of meeting the expectations of the produced services can rise. The aim of this study is to reveal the reasons why teachers sacrifice from their special time less, and why they undertake less responsibility and why they think of inner peace less; and what possible solution suggestions related to these problems may be. The study was conducted using phenomenology, one of the qualitative research patterns. The data of the study were collected by means of semi-structured interview form. The data collected were exposed to content analysis. The results revealed at the end of the study can be outlined as follows: It was concluded that there were reasons why teachers in general want to undertake fewer responsibilities, why they sacrifice their special time less and why their inner peace is less; and that there appeared reasons stemming from themselves, their directors, school climate and culture, education system and social perspective; and suggestions were made to them, directors, school culture and climate and education system that they should undertake more responsibilities, and make more sacrifice of their special times and think inner peace more.
Keywords
- Altınkurt, Y., Türkkaş Anasız, B., Ekinci, C. E. (2016). Öğretmenlerin Yapısal ve Psikolojik Güçlendirilmeleri ile Örgütsel Vatandaşlık Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, Cilt; 41, Sayı 187, 79-96.
- Akın, M. A., İş, E., Öter, Ö. M. (2018). Resmî Ortaokul ve Liselerde Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin, Değerlere Dayalı Yönetim Uygulamaları İle İlgili Görüşlerinin İncelenmesi. Mukaddime, 2018, 9(2), 241259. DOI: 10.19059/mukaddime.322854
- Arrowsmith, J., Parker, J. (2013). The Meaning of Employee Engagement’ for the Values and Roles of the HRM Function. The International Journal of Human Resource Management, 24/14, 2692-2712. doi: 10.1080/09585192.2013.763842
- Başaran, İ.E. (1971). Eğitim Psikolojisi, Ankara: Nobel Yayınları (2. Baskı).
- Celep, C. (2000). Eğitimde Örgütsel Adanma ve Öğretmenler, Ankara: Anı Yayıncılık.
- Cemaloğlu, N. (2002). Öğretmen Performansının Arttırılmasında Okul Yöneticisinin Rolü, Milli Eğitim Dergisi, Kış-Bahar 2002, 153-154.
- Çelik, S. (2008). İlköğretim Okullarındaki Eğitim Yöneticilerinin Yönetim Modelleri ile Öğretmenlerin Mesleki Adanmışlığının İlişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
- Ekici, G. (2014). Views of Teachers on Responsibility Perceptions about Students’ Academic Achievement and Failure: The Case of Pre-Service Teachers of Biology. Elementary Education Online, 13(4), 1414-1448.
- Ekşici, Ş. (2009). Kurum ve Kuruluşlarda Psikolojik Taciz (mobbing) Eylemleri ve Çalışanların Motivasyonu Üzerine Etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
- Eroğlu, S. (2007). Toplam Kalite Yönetimi Uygulanan Ortaöğretim Kurumlarında Öğretmenlerin Örgütsel Adanmışlık ve Motivasyon Düzeyleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Gül, H. (2002). Örgütsel Bağlılık Yaklaşımlarının Mukayesesi ve Değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış, S.2 (1), 38-56.
- Güner, H. (2006). Öğretmenlerin Adanmışlık Sorunu: İstanbul İli Örneğinde Bir Çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Gündüz, H.B., Yılmaz, Ö. (2008). Ortaöğretim Kurumlarında Mobbing (Yıldırma) Davranışlarına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri (Düzce ili örneği). Millî Eğitim Dergisi, 179.
- Hubert, A. B., Veldhoven, M. (2001). Risk Sectors for Undesirable Behaviour and Mobbing. European Journal of Work and Organızational Psychology, 10(4), 415-424.
- Ingersoll, R. M. (2007). Short on Power Long on Responsibility. Educational Leadership, 65(1), 20-25.
- Işık, E. (2007). İşletmelerde Mobbing Uygulamaları ile İş Stresi İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karagöz, A. (2008). İlk ve Ortaöğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Etik Liderlik Rolleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Adanmışlıkları Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Karakuş, M. (2008). İlköğretim Okul Yöneticilerinin ve Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Yeterliklerinin, Öğretmenlerin Duygusal Adanmışlık, Örgütsel Vatandaşlık ve İş Doyumu Düzeylerine Etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
- Khan, W. A. (1990). Psychological Conditions of Personal Engagementand Disengagement at Work. The Academy of Management Journal, 33 (4), 692-724.
- Koşar, D. (2019). Öğretmenlerin Mesleki Deneyimlerinin İncelenmesi; Öğretmen Olmanın Anlamına İlişkin Fenomenolojik Bir Çalışma. Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Cilt 8, Sayı 2.
- Korkut, A., Hacıfazlıoğlu, Ö. (2011). Öğretmenlerin Okul Kültürünü Algılama Düzeyleri (Büyükçekmece Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz-2011 Cilt: 10 Sayı: 37, 135-152.
- Özden, Y. (1997). Öğretmenlerde Okula Adanmışlık: Yönetici Davranışları ile İlişkili mi?. Milli Eğitim Dergisi, S.135, 35–42.
- Salanova, M., W.B. Schaufeli, (2008). A Cross-National Study of Work Engagement as a Mediator Between Job Resources and Proactive Behaviour. The International Journal of Human Resource Management, Routledge, 19/ 1, 116-131.
- Sarıdede, U., Doyuran, Ş. (2004). Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Bağlılığın İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı (6-9 Temmuz 2004). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Schaufeli, W.B., Bakker, A.B., Salanova M. (2006). The Measurement of Work Engagement With a Short Questionnaire: A Cross-National Study. Educational and Psychological Measurement, 66(4), 701-716.
- Selçuk, Z. (2018). https://www.memurlar.net/haber/764446/bakan-selcuk-ogretmenlik-temelde-bir-fedakarlik- meslegidir.html. Erişim tarihi. 20.07.2019.
- Tatar, M. (2004). Etkili Öğretmen. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt I, Sayı II.
- Tucker, B. (2007). Building responsibility: http://ag.arizona.edu/pubs/family/az 1037. html
- Turhan, M., Demirli, C., Nazik, G. (2012). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleğe Adanmışlık Düzeyine Etki Eden Faktörler. (Elazığ Örneği). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 11 Sayı: 21 Bahar 2012 /1 s.179-192
- Ward, E. A., Davis, E. (1995). The Effect of Benefit Satisfaction on Organizational Commitment. Compensation & Benefits Management, 11 (3), 35–41.
- Yaman, E. (2010). Psikoşiddete (mobbinge) Maruz Kalan Öğretim Elemanlarının Örgüt Kültürü ve İklimi Algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(1).
- Yaman, E., Vidinlioğlu, E., Çitemel, N. (2010). İşyerinde Psikoşiddet, Motivasyon ve Huzur: Öğretmenler Çok Şey mi Bekliyor? Psikoşiddet Mağduru Öğretmenler Üzerine. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 7, Sayı:1 Yıl
- Yavuzer, H. (1998). Çocuk Eğitimi El Kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş
- Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (8.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- TDK http://www.tdk.gov.tr İndirilme tarihi 10.05.2019
- Zöğ, H. (2007). İstanbul İli Kâğıthane İlçesinde Görev Yapan İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Adanmışlıkları ile İş Doyumları Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik
