Author :
Abstract
Eğitim, her bir basamağı diğeri üzerine oturan ve yaşam boyu süren bir süreçtir. Bu basamakların temeli ailedeki eğitimdir. Bu çalışmanın amacı, ebeveynlerin çocuk eğitimi konusundaki yeterlik düzeylerinin belirlenebilmesi için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Böylelikle, bireylerin eğitimine temel oluşturan ebeveynlerin çocuk eğitimi konusunda belirlenen yetersizliklerin giderilmesi amacıyla düzenlenecek eğitsel çalışmaları için geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracına sahip olunması amaçlanmıştır. Kırşehir il merkezinde yaşayan ve ilkokullarda öğrenim gören çocuğu bulunan tesadüfi örnekleme yoluyla belirlenmiş 668 veli, araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, “Çocuk Eğitimi Yeterliklerini Belirleme ‘Taslak’ Ölçeği (ÇEYÖ)” ile toplanmıştır. Toplanan veriler üzerinde geçerlik analizleri için açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, madde ayırtedicilik ve madde-toplam korelasyonu analizleri yapılmıştır. Ölçeğin güvenilir ölçümler yapabilme özelliği ise iç tutarlılık ve kararlılık katsayılarının hesaplanması yoluyla analiz edilmiştir. Yapılan geçerlik analizi sonunda 5 faktör altında toplanmış 37 maddeden oluşan ve ÇEYÖ adı verilen bir ölçek geliştirilmiştir. Bu analizle ortaya konan ölçeğin madde ve faktör yapısı, doğrulayıcı faktör analizi ile de test edilmiş ve doğrulanmıştır. ÇEYÖ’nin KMO değeri 0,942; Bartlett testi değerleri x2: 8419,017; sd: 666; p<0,001 olarak belirlenmiştir. Ölçekteki maddeler genel varyansın %52,9’unu açıklamaktadır. Maddelerin ayırt edicilik güçleri ve madde-toplam korelasyonlarının tamamı anlamlıdır (p<,001). Ölçeğin genelinin Cronbach alpha güvenirlik katsayısı 0,922’dir. Maddelerin kararlılık katsayıları da p<,001 düzeyinde anlamlıdır. Buna göre ÇEYÖ’nin, ebeveynin çocuk eğitimi konusundaki yeterliklerini belirlemek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir.
Keywords
Abstract
The objective of this study is to develop a valid and reliable scale that could be used in determining the efficiency of parents regarding child education. Thus, it is aimed to have a valid and reliable data collection tool for the educational activities to be organized in order to overcome the inadequacies of the parents on the education of the children as the basis for the education of the individuals. The study is a descriptive and quantitative scale development study. Sample group of the study consisted of 668 parents. The data of the study were collected with the "Child Education Efficiency Scale (CEES)”. For the validity analyzes, exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, item discrimination and item-total correlation analyzes were performed on the collected data. The ability to make reliable measurements of the scale was analyzed by calculating internal consistency and stability coefficients. At the end of the validity analysis, a scale consisting of 37 items, which was gathered under 5 factors, called "CEES" was developed. The item and factor structure of the scale revealed by this analysis was also tested and verified by confirmatory factor analysis. KMO value of CEES is 0,942; Bartlett test values x2: 8419,017; df: 666; p <0.001. Measures indicate 52.9% of the general variance. All of the discriminative powers and item-total correlations of the items are significant (p<.001). The overall Cronbach alpha reliability coefficient of the scale is 0.922. Stability coefficients of the items are also significant at p <, 001 level.
Keywords
- Akgün, E. & Yeşilyaprak, B. (2010). Çocuk anababa ilişki ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. BAÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(24), 44-53.
- Aksoy, V. & Diken, İ.H. (2009). Annelerin ebeveynlik öz yeterlik algıları ile gelişimi risk altında olan bebeklerin gelişimleri arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalara bir bakış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(1), 59-68.
- Bağatarhan, T. & Nazlı, S. (2013). Ebeveyn eğitim programının annelerin ebeveynlik öz-yeterliklerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları, 13(31), 67-88.
- Balcı, A. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PegemA Yayınevi.
- Bayraklı, H. & Kaner, S. (2012). Zihinsel engelli ve engelli olmayan çocuğa sahip annelerde yılmazlığa etki eden değişkenlerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 927-943.
- Bolat, E.Y., Gürsoy, F. & Strom, R. (2016). Öğretmen olarak anne baba envanteri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 961-970.
- Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Press.
- Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.
- Budak, Y. (2009). Mesleki eğitimde ihtiyaç analizi ve işlevsel eğitim programı. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 245, 65-75.
- Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem Yayınları.
- Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS. New York: Routledge.
- Cüre, S. & Danışman, I.G. (2015). Ebeveyn yetiştirme tarzları ölçeği- çocuk formu’nun Türkiye örneklemine uyarlama çalışması. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi. 22 (2), 81-96.
- Demir, S. & Gündüz, B. (2014). Ebeveyn yetkinlik ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 309-322.
- Demirel, Ö. (2009). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme, Ankara: Pegem-A Yayınevi.
- DeVellis, R. F. (2003). Scale development: Theory and application. California: Sage Publications. Retrived on 27.02.2018 from http://fliphtml5.com/wmkd/bibu/basic
- Elibol, F., Mağden, D. & Alpar, R. (2007). Anne babalık becerilerinde özyeterlik ölçeği’nin (1-3 yaş) geçerlik ve güvenirliği. Toplum Hekimliği Bülteni , 26(3), 25-31.
- Eroğlu, A. (2008). Faktör analizi. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (321-331). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
- Hambleton, R. K. & Jones, R. W. (1993). An NCME ınstructional module on comparison of classical test theory and ıtem response theory and their applications to test development. Educational Measurement: Issues and Practice, 12, 38–47. DOI: 10.1111/j.1745-3992.1993.tb00543.x
- Jöreskog, K. & Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. USA: Scientific Software International.
- Kaner, S. (2007). Öğretmenlerin ve anne-babaların öz-yetkinlik inançları, tükenmişlik algıları ve çocukların problem davranışları. Ankara: Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Raporu. Retrived on 28.02.2018 http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/5356/6003.pdf?show
- Karaırmak, Ö., Kocabaş, E.Ö. & Toker, N. (2016). Ergenlerde olumsuz kimlik gelişiminin yönelik aile rehberlik programı önlenmesine yönelik aile rehberlik programı. Yaşadıkça Eğitim. 30(2), 1-20.
- Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. (31. Basım). Ankara: Nobel Yayınevi.
- Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
- Pallant J. (2007). SPSS survivalmanual: A step by step guide to data analysis using SPSS. Allen &Unwin, Sabon by Bookhouse, Sydney. Retrived on 27.02.2108 from https://www.amazon.co.uk/SPSS-Survival-ManualAnalysis-Windows/dp/0335223664
- Raykov, T. & Marcoulides, G. A. (2006). A first course in structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
- Senemoğlu, N. (2013). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Yargı Yayınevi.
- Sönmez, V. (2016). Program geliştirmede öğretmen elkitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Tekinarslan, İ.Ç., Sivrikaya, T., Keskin, N.K., Özlü, Ö. & Rasmussen, M.U. (2017). Kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin ailelerinin gereksinimlerini belirleme ölçeğinin geliştirilmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 9 (4), 1008 -1024.
- Tezcan, M. (2016). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Tüfekçi, A. & Deniz, Ü. (2014). An adaptation study of the parenting scale into Turkish. European Journal of Research on Education. 2(2), 192-201.
- Usta, G. Keleşoğlu, S. & Esen, Y. (2017). A scale on attitudes of preservice teachers towards violence against women: Validity and reliability testing. International Online Journal of Educational Sciences, 9 (4), 959 -968
- Yeşil, R. (2002). Okul ve ailede insan hakları ve demokrasi eğitimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
