Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı, ilkokul ve ortaokullarda fen eğitimi veren öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin öğretmen tutumları ile öz yeterlilik düzeylerinin belirli değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğinin saptanması ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesidir. Tarama modelinde yapılan araştırmada nicel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılı Kars ili merkez ve merkeze bağlı köylerdeki resmi, vakıf ve özel statüdeki ilkokul ve ortaokullarda görev yapmakta olan 251 sınıf ve 59 fen bilgisi olmak üzere toplam 310 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğretmenlerden 197’si kadın ve 113’ü erkektir. Araştırmada ölçme araçları olarak, 17 maddeden oluşan “Kişisel Bilgi Formu”, Cronbach alfa katsayısı. 94 olan, 21 maddeden oluşan “Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Fen Eğitiminde Öğretmen Öz Yeterliliği Ölçeği” ve Cronbach alfa katsayısı .92 olan, 30 maddeden oluşan “Kaynaştırmaya Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Örneklem grubundan alınan yanıtlar SPSS 22 programına kodlanarak analiz edilmiştir. Araştırmada sonucunda öğretmenlerin, kaynaştırma öğrencilerine yönelik fen eğitiminde tutum ve öz yeterlilikleri değerlendirildiğinde, öz yeterlilik düzeylerinin yüksek olduğu, tutum düzeylerinin ise orta düzeyin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bağımlı değişkenler arasındaki korelasyon incelendiğinde öğretmenlerin, kaynaştırma öğrencilerine yönelik fen eğitiminde, öz yeterlilik düzeyleri ile tutum düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to detect whether primary and secondary schools teachers' attitudes and self-efficacy differ according to certain variables regarding mainstreamed education and determine the relationship between them. Quantitative method is used in the survey of the scanning model. The sample of the research is a total of 310 teachers, including 251 class and 59 science teachers, which are working in foundation and private primary and secondary schools. The teachers who have participated in the study are 197 women and 113 men. In the study, “Personal Information Form” consisting of 17 substances, “The Teacher Self-Efficacy Scale in Science Education for Mainstreamed Students”, consisting of 21-items, with the Cronbach alpha coefficient .94 and "Attitude Scale Towards Mainstreaming", consisting of 30 substances, with the Cronbach alpha coefficient .92. Responses obtained from the sample group have been analysed by coding in SPSS 22 program. As a result of the study, when the attitudes and self-efficacy of teachers in science education for mainstreamed students are evaluated, it is found that their self-efficacy levels are high and their attitude levels are above the mid-level. In addition, when the correlations between dependent variables are examined, it is determined that there is no meaningful relationship between teachers' self-efficacy levels and attitude levels in science education for mainstreamed students.
Keywords
- Altıntaş. E. & Şengül. S., (2014). Özel eğitim dersinin kaynaştırmaya yönelik tutumlar ve kazanımlar bakımından değerlendirilmesi. e–Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi,1(3), 1-12.
- Anılan, H. & Kayacan, G., (2015). Sınıf öğretmenleri gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. XIV Ulusal Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 21-23 Mayıs, 74-90. Türkiye, Bartın.
- Ataman, A., (1996). Öğretmen yetiştiren eğitim fakültelerine öğretim elemanı yetiştirilmesi ve eğitimde toplam kalite yönetimi. Yeni Türkiye Eğitim Özel Sayısı, 2(7), 382-389.
- Ataman, A., (2003). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Avramidis, E. & Norwich, B., (2002). Teachers' attitudes towards integration/ınclusion, a review of the literature. Eur. J. of Special Needs Education, 17(2), 129–147.
- Bandura, A., (1988). Perceived Self-Efficacy: Exercise of Control Through SelfBelief. Annual Series of European Research in Behavior Therapy, (2), 27-59. Bandura, A., (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior, (4), 71-81. New York: Academic Press. (Reprinted in H. Friedman [Ed.], Encyclopedia of mental health. San Diego: Academic press, 1998
- Batu. S. & Kırcaali-İftar, G., (2011). Kaynaştırma. Ankara: Kök yayıncılık.
- Batu, E. S. & Yılmaz, E., (2016). Farklı branştan ilkokul öğretmenlerinin bireyselleştirilmiş eğitim programı, yasal düzenlemeler ve kaynaştırma uygulamaları hakkındaki görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 7(3), 247-268.
- Bayar, A., Özaşkın, A. G. & Bardak, Ş., (2015). Kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygular, tutumlar ve kaygılar ölçeği’nin türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 10(3), 175-186.
- Bayar, M. & Üstün, A., (2017). İlkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin duygu, tutum ve kaygılarının değerlendirilmesi. International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish Or Turkic, 12(14), 73-88.
- Bek, H., Gülveren, H. & Başer, A., (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 160-168.
- Bradshaw, L. & Mundia, L., (2006). Attitudes to and concerns about ınclusive education. bruneian ınservice and preservice teachers. International Journal of Special Education, 21(1), 35-41.
- Campbell, J., Gilmore, L. & Cuskelly, M., (2003). Changing Student Teachers.Attitudes Towards Disability And İnclusion. Journal of Intellectual, Developmental Disability, 28(4), 369–379.
- Cankaya, O., (2010). İlköğretim I. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Çelikten, M., Şanal, M. & Yeni, Y., (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(19), 207-237.
- De Boer, A., Pijl, S.J. & A Minnaert, A., (2011). Regular Primary School teachers’ Attitudes Towards Inclusive Education: A Review of The Literature. International Journal of Inclusive Education, 15(83), 331-353.
- Eripek, S., (2005). Zeka geriliği. Ankara: Kök yayıncılık.
- Eyüp, İ., (2005). Sınıf öğretmeni adaylarının "özel eğitim" konusundaki yeterlikleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(14).106-114.
- Fazlıoğlu, Y. & Doğan, M.K., (2013). Öğretmenlerin kaynaştırmaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 223-234.
- Forlin, C. & Chambers, D., (2011). Teacher preparation for ınclusive education: ıncreasing knowledge but raising concerns. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 39(1), 17–32.
- Gök, G. & Erbaş, D., (2014). Okul öncesi eğitimi veren öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
- Gökdere, M., (2012). Sınıf öğretmenleri ile sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine yönelik tutum, endişe ve etkileşim düzeylerinin karşılaştırmalı incelemesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi,12(4), 2789-2806.
- Gözün, Ö. & Yıkmış, A., (2004). Öğretmen adaylarının kaynaştırma konusunda bilgilendirilmelerinin kaynaştırmaya yönelik tutumlarının değişimindeki etkililiği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 65-77.
- Güleryüz, B. & Özdemir, M., (2015). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırma eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 53-64.
- Hançer, A. H., Sensoy, Ö. & Yıldırım, H., (2003). İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 80-88.
- Karacaoğlu, Ö. C., (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
- Karahan, Ş. & Uyanık-Balat, G., (2011). Özel eğitim okullarında çalışan eğitimcilerin öz-yeterlik algılarının ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 1-14.
- Kayhan, N., Şengül, A. & Piştav-Akmeşe, P., (2012). İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 2146-9199.
- Köksal, N., (2008).Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerinin öğretmen, müdür ve bakanlık yetkilileri tarafından değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(36), 36-46
- Lancaster, J. & Bain, A., (2007). The design of ınclusive education courses and the self‐efficacy of preservice teacher education students. International Journal of Disability, Development and Education, 54(2), 245-256.
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
- Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), (2008). Fen ve teknoloji öğretmeni özel alan yeterlilikleri. Ankara.
- Orel, A., Töret, G. & Zerey, Z., (2004). Sınıf öğretmeni adaylarının kaynaştırmaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 23-33.
- Özbaba, N, (2000). Okul öncesi eğitimcilerin ve ailelerin özel eğitime muhtaç çocuklar ile normal çocukların entegrasyonuna (kaynaştırılmasına) karşı tutumları. Yüksek Lisans Tezi: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Özdemir, H. & Ahmetoğlu, E., (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin yaşları ve mesleki deneyimleri kaynaştırma uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Dünya’daki Eğitim ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(1), 2146-7463.
- Özdemir, H., (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2006). T.C. Resmi Gazete, 26184, 31 Mayıs 2006.
- Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. (2012). T.C. Resmi Gazete, 28360, 21 Temmuz 2012). https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_so n.pdf
- Öztürk, H., Ballıoğlu, G. & Şen, Ş., (2014). Öğretmen adaylarının özel eğitimde kaynaştırma uygulamalarına yönelik tutumlarının incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-13.
- Pallant, J., (2016). SPSS survival manual: a step by step guide to data analysis using IBM SPSS. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Saraç, T. & Çolak, A., (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8( 1), 1328.
- Seçer, F., (2011). Sınıf öğretmenlerinin kişiler arası öz yeterlilik inançları ile kaynaştırmaya yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- Seferoğlu, S. S., (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
- Silah, M., (2000). Sosyal psikoloji (Davranış Bilimi). (1. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Şahbaz, Ü. & Kalay, G., (2010). Okulöncesi eğitimi öğretmen adaylarının kaynaştırmaya ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(19), 116-135.
- Toy, S. N., (2015). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlikleri ile kaynaştırma eğitimine ilişkin yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Valeo, A., (2008). Inclusive education support systems: teacher and administrator views. International Journal of Special Education, 23(2), 8-16.
