Bu araştırmada, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının, yazma motivasyonu üzerindeki etkide cinsiyet, yazmayı ve okumayı sevme değişkenlerinin rolü yapısal eşitlik modellemesiyle incelenmiştir. İlişkisel tarama modeliyle desenlenen araştırmada, basit seçkisiz örnekleme yoluyla oluşturulan çalışma grubu; 8. sınıfta öğrenim gören 310 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerinin toplanmasında Okuma Motivasyonu Ölçeği ve Yazma Motivasyonu ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS 23 ve AMOS 22.0 yazılımları aracılığıyla yapısal eşitlik modellemesiyle çözümlenmiştir. Katılımcıların okuma motivasyonlarının, yazma motivasyonları üzerindeki etkisinde cinsiyet, yazmayı ve okumayı sevme değişkenlerinin rolünün incelenmesine dair oluşturulan modellere ilişkin parametrelerin tahminde maksimum olabilirlik (Maximum Likehood) yöntemi tercih edilmiş, χ2/df, CFI, GFI, TLI, NFI, IFI, RMSEA ve SRMR uyum indeksleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda hipotez modellerin tümünün geçerli olduğu; okuma motivasyonunun, yazma motivasyonunun %35’ini açıkladığı ve yazma motivasyonu üzerinde doğrudan yüksek bir etki oluşturduğu tespit edilmiştir. Kız öğrencilere ilişkin modelde okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun %41’ini açıklamakta olup yazma motivasyonu üzerinde yüksek bir etki oluşturmasına karşın erkek öğrencilere ilişkin modelde bu etki anlamsızdır. Yazmayı ve okumayı sevenlere ilişkin modelde ise sırasıyla okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun %39 ve %35’ini açıkladığı ve yazma motivasyonu üzerinde yüksek bir etki oluşturduğu tespit edilmiştir. Buna karşın yazmayı ve okumayı sevmeyenlere ilişkin oluşturulan modellerde bu etki anlamsızdır. Bu sonuçlardan hareketle okuma motivasyonunun, yazma motivasyonun önemli bir yordayıcısı olduğunu ve motivasyonel bu etkide öğrencinin okumayı ve yazmayı sevmeye ilişkin duyuşsal durumunun belirleyici olduğu söylenebilir.
This study examines the effect of 8th graders’ reading motivation on their writing motivation through structural equation modeling and concentrates on the variables of gender and the like to read and write. The study is supported by relational screening model, and includes a study group formed through simple random sampling (310 8th-grade students). Reading Motivation and the Writing Motivation scales were used for data collection. The study benefited from SPSS 23 and AMOS 22.0 for data analysis through structural equation modelling. Maximum Likelihood method was utilized for estimating the parameters related to the models which were created for analyzing the role of gender and the interest to read and write in the effect of participants’ reading motivation on their writing motivation. The compliance indexes of χ2/df, CFI, GFI, TLI, NFI, IFI, RMSEA ve SRMR were also used. It has been found that all hypotheses models are valid; that reading motivation explains writing motivation by 35% and it has a direct impact on writing motivation. Reading motivation in the female-student model explains writing motivation by 41% whereas this impact is insignificant in the male-student model. In the model regarding students interested in reading and writing, reading motivation explains writing motivation by 39% and 35% respectively, and it has a great impact on writing motivation. Nevertheless, this impact is insignificant in the models regarding participants who are not interested in reading and writing. Departing from these results, it can be stated that reading motivation is a significant predictor for writing motivation and that the affective state of students determines their interest in reading and writing.