Analyzing the Relationship between Ethical Leadership and Organizational Justice and Organizational Identification in Schools
Author :
Abstract
Bu araştırmada, okullarda etik liderlik, örgütsel adalet ve özdeşleşme arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2017 yılında, Giresun merkez ilçede MEB’e bağlı ilkokullarda görevli 315 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma, ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma sonuçları, okul müdürlerinin etik liderliği ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları ve örgütsel özdeşleşmeleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Okul müdürlerinin etik liderlik davranışları öğretmenlerin örgütsel adalet algısını ve örgütsel özdeşleşmelerini anlamlı bir şekilde yordamakta; öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ise örgütsel özdeşleşmelerini anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre, okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel özdeşleşmeleri arasındaki ilişkide, örgütsel adalet algısı tam aracı rolü oynamaktadır. Araştırma sonuçlarının, eğitim yönetimi alanında liderlik, eşitlik ve özdeşleşme teorilerinin bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The relationships between ethical leadership, organizational justice and identification in schools are analyzed in this research. The sample of this research includes in 315 teachers working in primary schools affiliated to the Ministry of National Education in Giresun central district in 2017. The research is in correlational survey model. The consequences of the research demonstrate that there is a positive relationship between the ethical leadership of school principals and teachers' perceptions of organizational justice and their organizational identification. Ethical leadership behaviors of school principals predict the organizational justice and organizational identification perception of the teachers and a teachers' perception of organizational justice significantly predicts their organizational identification. The perception of organizational justice plays an intermediary role in the relationship between the principal's ethical leadership behavior and the organizational identification of teachers in accordance with the consequences of the research. It is considered that the consequences of the research will contribute to the evaluation of leadership, equality and identification theories from the holistic perspective in the field of educational administration.
Keywords
- Acar, G., Kaya, M., & Şahin, M.Y. (2012). Okul yöneticilerinin sergilediği etik liderlik davranışının beden eğitimi öğretmenlerinin örgütsel adalet düzeyine etkisi. Türk Spor ve Egzersiz Dergisi, 14 (3), 51-58.
- Ahmad, S. (2018). Can ethical leadership inhibit workplace bullying across East and West: Exploring cross- cultural interactional justice as a mediating mechanism. European Management Journal, 36(2), 223-234.
- Akatay, A., Yücekaya, P., & Kısat, N. Ç. (2016). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının örgütsel adalet ve sinizm üzerine etkileri: Çanakkale il emniyet müdürlüğünde bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 483-509.
- Alkan, D.P., & Arıkboğa, F.Ş. (2017). Etik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık etkisi ve bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi, 24(2), 349-369.
- Alpkan,L., Dilek, H., & Bozloğan, R. (2005). Liderlik tarzlarının güven ve adalet algısı yoluyla örgütsel bağlılık, iş tatmini ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine etkileri. Savunma Bilimleri Dergisi, 4(1), 44-69.
- Altıntaş, F.Ç. (2006). Bireysel değerlerin örgütsel adalet ve sonuçları ilişkisinde yönlendirici etkisi: Akademik personel üzerinde bir anali. İşletme Fakültesi Dergisi. 7(2), 19-40.
- Ayan, A. (2015). An analysis of he relationship between he perceptions of leadership styles and various job attitudes. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 1-30.
- Ayık, A., Yücel, E., & Savaş, M. (2014). Öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının yordayıcısı olarak okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 233252.
- Aykanat, Z., & Yıldırım, A.(2012). Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir araştırma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2). 260-274.
- Başar, U., Sığrı, U., & Basım, N. (2017). Etik liderlik algısının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisinde örgütsel politika algısının düzenleyici rolü. V. Örgütsel Davranış Kongresi, Antalya, 4-5 Kasım 2017.
- Brown, M. E., Treviño, L. K., & Harrison, D. A. (2005). Ethical leadership: a social learning perspective for construct development and testing. Organizational Behaviorand Human Decision Processes, 97(2), 117- 134.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, E.Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Cohen-Charash, Y., & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta-analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321.
- Cheung, M. F., & Law, M. C. (2008). Relationships of organizational justice and organizational identification: The mediating effects of perceived organizational support in Hong Kong. Asia Pacific Business Review, 14(2), 213-231.
- Cropanzano, R., Byrne, Z. S., Bobocel, D. R., & Rupp, D. E. (2001). Moral virtues, fairness heuristics, social entities, and other denizens of organizational justice. Journal of Vocational Behavior, 58(2), 164-209.
- Cüce, H., Güney, S., & Tayfur, Ö. (2013). Örgütsel adalet algılarının örgütsel özdeşleşme üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 1
- Çetinkaya, M., & Çimenci, S. (2014). Örgütsel adalet algısının örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkisi ve örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü: Yapısal eşitlik modeli çalışması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23), 237-278.
- Dalgın, T., & Taslak, S. (2016). Liderlik uygulamaları örgütsel vatandaşlık davranışları ilişkisinde örgütsel adaletin düzenleyici etkisi: Konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 359-393.
- Deconinck, J.B., (2011). Theeffects of ethicalclimate on organizational identification, supervisory trust, and turn over amongsales people. Journal of Business Research, 64, 617–624.
- Gedikoğlu, T. (2015). Liderlik ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2004). Organizationa ljustice in schools: No justice without trust. International Journal of Educational Management, 18(4), 250-259.
- Irak, D.U. (2004). Örgütsel adalet: Ortaya çıkışı, kuramsal yaklaşımlar ve bugünkü durumu. Türk Psikoloji Yazıları, 7(13), 25-43.
- İçerli, L. (2010). Örgütsel adalet: Kuramsal bir yaklaşım. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 67-92.
- İşcan, Ö.F., & A. Naktiyok; (2004). Çalışanların örgütsel bağdaşımlarının belirleyicileri olarak örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 59 (1), Ss.181- 201.
- İşcan, Ö.F. (2006). Dönüştürücü/ Etkileşimci liderlik algısı ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde bireysel farklılıkların rolü. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 160-177.
- Kılınç, S. (2017). Yöneticilerin etik liderlik davranışlarının örgütsel özdeşleşme, sapkın davranışlar ve sinizme etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir, Türkiye.
- Kolçak, M. (2013). Meslek etiği . Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
- Kuğun, O. A., Aktaş.E., & Güripek E. (2013). Çalışanların örgütsel adalet algılarında yöneticilerin etik liderlik davranışlarının rolü. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(30), 151-166.
- Kumar, S. (2015). Ethical leadership: Linking values tostrategic goals. Journal of Exculisive Management Science,
- Mael, F., & Ashforth, B. E. (1992). Alumniand their alma mater: A partial test of there formulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behavior, 13, 103-123.
- McCabe, N., & McCarthy, M. (2005). Educating school leaders for social justice. Educational Policy, 19(1), 201‐
- Michelic, K.K., Lipicnik, B., & Tekavcic, M. (2010). Ethical leadership. İnternational Journal Of Managament,
- Moorman, R. H. (1991). Relationship between organizational justice and organizational citizenship behaviors: Do fairness perceptions influence employee citizenship?, Journal of Applied Psychology, 76, 845-855
- Nergiz, F. (2015). Öğretmenlerde örgütsel adalet örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetleri arasındaki ilişki: Kahramanmaraş ili Türkoğlu ilçesi örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Zirve Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep, Türkiye.
- Olkkonen, M. E., & Lipponen, J. (2006). Relationships between organizational justice, identification with organization and workunit, and group-relatedoutcomes. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100(2), 202-215.
- Öktem, Ş. (2013). The effect of he ethical leadership on perceived organizational justice and organizational ıdentification of theem ployees: The case of tourism businesses. Journal of Tourismand Gastronomy Studies, 1(3), 10-21.
- Öktem, Ş., Kızıltan, B., & Öztoprak, M. (2016). Örgütsel güven ile örgüt ikliminin örgütsel özdeşleşme, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerine etkileri: Otel işletmelerinde bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 162-186.
- Özdemir, M. (2009). Lise öğretmenlerinin etik liderlik ve sosyal adalet algıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
- Özdevecioğlu, M. (2004). Duygusal olaylar teorisi çerçevesinde pozitif ve negatif duygusallığın algılanan örgütsel adalet üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 59(3), 181-202.
- Pillai, R., Teri, A.S., & Ethlyn, A. W. (1999). Lideship and organizational justice similarities and differances acrosscultures. Journal of International Business Studies, 30 (4), 763-779.
- Solmaz, H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel adaletin arabuluculuk rolü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
- Sonğur, C., Özer, Ö.. & Şahin, D. (2017). Etik liderliğin örgütsel adalet üzerine etkisi: Bir kamu hastanesinde uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(4), 445-454.
- Sökmen, A., Ekmekçioğlu, E.B, & Çelik, K. (2015). Algılanan örgütsel destek, örgütsel özdeşleşme ve yönetici etik davranışı ilişkisi: araştırma görevlilerine yönelik araştırma. İşletme Araştırma Dergisi, 7(1), 125-144.
- Tarkan, G., & Tepeci, M. (2006). Örgütsel adalet ve yönetimde merkezileşmenin çalışan hırsızlığına etkileri: Mersin üniversitesi turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksekokulu öğrenci algılamaları üzerine bir araştırma. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(2),137-152.
- Taşlıhan, M., Hırlak, B., Çiftçi, G.E., & Yılmaz, Ö.İ. (2017). Farklılık yönetiminin örgütsel adalet algısı ve örgütsel özdeşleşme üzerine etkisi: İç Anadolu ve Akdeniz bölgesinde yer alan üniversitelerde karşılaştırmalı bir araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışma Dergisi, 9(16), 1-19.
- Taşdan, M., & Yılmaz, K. (2008). Organizational citizenship and organizational justice scales’ adaptation to Turkish. TED Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(150), 87-96.
- Turan, S. (2015). Okullarda liderlik. S. Turan (Ed.), Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama içinde (ss:375). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Tuna, M., Bircan, H., & Yeşiltaş, M. (2012). Etik liderlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması: Antalya örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 143-155.
- Turunç, Ö. (2011). Örgütsel adaletin çalışanların örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan kaynakları Dergisi, 13(1), 143-166.
- Türk, M., & Akbaba, M. (2018). Etik liderlik algısının psikolojik kontrat ihlali ve örgütsel özdeşleme üzerine etkisi: Antalya ilindeki beş yıldızlı konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma. Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(16), 382-407.
- Tziner, A., Felea, M., & Vasiliu, C. (2015). Relating ethical climate, organizational justice perceptions, and leader-member exchange (LMX) in Romanian organizations. Revista de Psicología del Trabajoy de las Organizaciones, 31(1), 51-57.
- Walumbwa FO, Mayer DM, Wang P, Wang H, Workman K., & Christensen A.L. (2011). Linking ethical leadership to employe eperformance: The roles of leade rmember exchange, self-efficacy, and organizational identification. Organizational Behaviorand Human Decision Processes,115(2),204–213.
- Walumbwa, F. O., Hartnell, C. A., & Misati, E. (2017). Does ethical leadership enhance group learning behavior? Examining the mediating influence of group ethical conduct, justice climate, and peer justice. Journal of Business Research, 72, 14-23.
- Uğurlu, C.T., & Üstüner, M. (2011). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerin örgütsel adalet ve etik liderlik davranışlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,41, 434-448.
- Uzun, T. (2018). Okullarda algılanan örgütsel adalet, yönetici desteği ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Trakya Eğitim Dergisi, 8(4), 776-789.
- Yeşiltaş, M. (2012). Örgütsel özdeşleşmenin oluşmasında belirleyiciler olarak etik liderlik ve etik iklim: Otel işletmelerine yönelik bir uygulama. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
